BANA HANGİ MESLEK YAKIŞIR?

Yıl 2050, bir grup genç hologram kafelerden birinde “Bana hangi meslek yakışır” programını yüklüyorlar masalardaki dijital menülere. Daha sonra kişisel bilgileri ve akademik verileri girip alternatif hologramlar arasında sörf yapacaklar. Bir meslek sahibi olmak, üniveriste okumak için sınav yok ÖSS, ÖYS, YKS, LYS, TYT, AYT kimse için bir şey ifade etmiyor, varsa yoksa patenti Amerika’da olan WYJ sistemi… (What’s your job?) Aklınıza hemen ısırılmış elma geldi, ama değil. Isırılmış ayva! Rakip firma çıkardı bu programı, elma yok artık. Hey gidios… O yıllarda hologram kafe işletmek de çok revaçta, gençlere kulak verelim bakalım gelecekte hangi meslekler popüler olacak? Aklın hayalin durur, bana hangi meslek yakışır diyenler buraya…

–Yapay organ geliştiriciliğini seçmekten vazgeçtim abi, annem tutturdu caiz mi bu meslek diye? İklim değiştirme mühendisliği de çok popüler dedim, fesübhanallah diyor. Ataları iklim bozmuş onu düşünen yok ama!

-Boş ver onları oğlum, en iyi meslek seçimi robotlar üzerinden bence. Kararımı verdim, robotik doktor/psikolog ya da robot hukuku okuyacağım. Bazen de üff çok sıkıcı yaz uzay turizmi rehberliği gez galaksi galaksi diyorum. Ona da benim annem karşı çıkıyor. Ablam da zaten uzay hemşireliği ve fizyoterapisliği istiyor.

-Beyler ben mesleğimi seçtim, bakın hologramıma. Zihin transfer uzmanlığı tam bana göre, beyin biokimyası okuyup bu konuda da master yapacağım. Kim tutar beni?

-Senin ki süpermiş, tam kız mesleği o. İşiniz gücünüz niyet okumak zaten, onu iyi yaparsın. Ben de annem ona buna itiraz edince dedim e-spor oyunculuğu son kararım, olimpiyatlarda izlersiniz artık beni. Bir de konsept hologram kafe açarım, tamamdır.

Konuşmalar böyle devam etti, karar verip hologramlarını story yapıp çıktılar. Meslek seçimi konusu WYJ ile bu kadar basit olmuş… Biraz uçuk mu? Yok, hepsi gelecekte olması varsayılan meslekler. Azıcık daha yakın zamanda neler varmış peki? Şimdi sizin hologram menünüz de yok tabi okumaya devam…

Geleceğin gözde meslekleri nelermiş?

Yıl 2030… Meslek koçluğu diye de bir iş dalı var, anneler ise bizim zamanımızda dershaneler vardı kapandı, rehber öğretmenler vardı şimdi bu mu çıktı nostaljisi yapıyor. Meslek koçları okullarda bireysel takip yapıyor, özel ya da devlet okulu fark etmez her okulda var. Öğrencinin biyolojik/psikolojik ve sosyal verileri toplanıyor ve üniversite öncesinde kariyer planı buna göre yapılıyor. Meslek koçu ile yapılan seanslarda o yıllarda konuşulanlara kulak misafiri oldum!

-Mühendislik tercihin mantıklı, rüzgar enerjisi uzmanlığı ya da nanoteknoloji mühendisliği sana çok uygun. Ama daha kolay bir bölüm istersen akıllı bina teknisyenliği ya da giyilebilir teknoloji uzmanlığı da okuyabilirsin.

-Hocam ben biraz sağlıkla ilgili de olsun istiyorum. Gıda kimyagerliği ya da epidemiyoloji uzmanlığı düşünüyorum. Yani sağlıklı doğal gıdalar ya da virüslerin sırrını çözmek arasında kararsızım açıkçası ama hep genetik mühendisi olmak istedim.

-Bana bu meslek yakışır diyorsan onu seç. E yakışır gerçekten, çok tercih ediliyor ama olsun iş sahası geniş.

-Tamam hocam, kararımı verdim. Ablam ekoloji uzmanı, küçük kardeşimi de yapay zekaya yönlendirip ekoworld açacağız ileride.

-Süpermiş, kısa ve uzun vade planlamanız 10 numara beş yıldız. Size 3D yazılımcı da lazım bu işler için öyle de bir ortak seçin, kim tutar sizi?

Yıl 2018… Sistemler sık sık değişiyor, eğitimde değişimi henüz yakalayamadık ama değiştirme hızında dünyada üstümüze yok. Üniversite sınavı ve yerleştirme konusu neye niyet neye kısmet tadında devam ediyor. Hepimize çocukken sorulan  büyüyünce ne olacaksın sorusuna  genelde büyükler cevap verir, doktor olacak benim kızım ya da mühendis olacak benim oğlum derdi ama  artık bu mesleklerin yerini yazılımcı ve yatırımcı almış olabilir. İş seçimine de eş seçimine de fazla karışan bir toplumuz. Bu iki önemli konuda neden bu kadar baskı yapılır ki? Bir Elon Musk baskı ile yetişir mi? Ben de küçükken doktor olacağım diyordum baktım ki klişelerle vakit kaybetmenin anlamı yok yazıp çizmeyi, iş bitirmeyi seviyorum iletişim fakültesi yazdım, kazandım, severek okudum, çok severek de çalıştım. İstiyorum ki kızlarım da bunu yaşasın, kızım başta psikoloji okumak istiyordu, aa çok iyi ilk müşterin hazır deyip takıldım, hatta ben de çalışayım kazanayım beraber okuyalım deyip daha çok takıldım. Ancak şu sıralar iç mimarlık ağır basıyor, destekliyorum çünkü hem çizim hem tasarım yeteneği var. İnsanla uğraşmakla sanatla uğraşmak çok farklı. Ancak psikoloji ve iç mimarlık bugünün ve geleceğin gözde meslekleri.

Gelecek online

Seçtiğiniz meslekte başarılı olmak için yapmanız gerekenler

Gencolar diye başlamak geliyor içimden, tecrübe paylaşımı yapıyorum ne de olsa. Mesleğimi severek seçtim ve yaptım ama dönüp baktığımda eksiklerim de var. Ben ettim siz etmeyin diyerek sıralıyorum.

*Şu ingilizce var ya olmazsa olmaz maalesef. Kariyer planlaması yaparken en az bir dili -öncelikle ingilizce- usul usul öğrenmeye devam edin. Çok kurslara gittim, yurt dışına gittim ama kullanmadığım için uçtu gitti. Kısaca yabancı dil şart.

*Bilişim çağındayız, yaşlı teyzeler bile sosyal medya what’s up derken aştılar kendilerini. Kod bilgisi, web program, tasarım vs konularını da öğrenin bence. B sınıfı ehliyet kadar yaygın artık bunlar ve öğrenmek için okulu bitirip işe başlamayı beklemeyin.

*Son ve en önemlisi severek yapacağınız işi seçin. Ne yaparsan yap aşkla yap, şarkısı bile var boşuna mı?

Yeri gelmişken bilişim ve internet ile ilgili en çok gelecek vaat eden meslekler şöyle: Dijital yayıncılık (Geleneksel yayıncılık yerini e-yayıncılığa bırakıyor) Sosyal medya uzmanlığı (Hükümet deviren stratejiler yapılıyor bu mecralarda, suni like modundan öte işler..) Eğlence ve içerik editörlüğü (Blog/blog yazarlığı iletişim fakültelerine girer yakında, hemen bir blog açın.1-0) Son yılların en popüler meslekleri ne derseniz, bence sağlık ve beslenme ile ilgili meslekler hızlı yükseliyor. Diyetisyen ve sağlık koçluğunun yanı sıra gastronomi ile hem sağlıklı beslenme hem de yeni lezzetler üretme konusunda yeni meslekler oluştu. Gelecekte şehir içi tarımcılık artacak diyorlar, organik başlıklı her konu popüler.

İş görüşmelerinde hep sorulan bir soru vardır, “5/10 yıl sonra kendinizi nerede görüyorsunuz?” Rastgele bir soru değil, kariyer planı uzun soluklu bir olay ve günlük hatta anlık kararlarla bu iş olmaz. Meslek seçiminde hem realist hem de hayalperest olmak lazım. Hobilere sarılmak çok önemli, ne ile mutlu oluyorsan onunla yaşamalısın hem mutlu olmak hem mutlu etmek için. Bir annenin bana hangi meslek yakışır konusunda düşüncelerini okudunuz.

Gencolara başarılar, yaparsınız siz…